مبانی جامعه‏ شناسی در قرآن

نویسندگان

کریم خانمحمدی

چکیده

نگارنده ضمن بررسی «ماهیت جامعه» از دیدگاه جامعه شناسان و متفکران معاصر اسلامی معتقد است جامعه به لحاظ ماهوی فی الجمله اصالت دارد، یعنی گرچه متفکران اسلامی اصالت به مفهوم «دورکیمی» را قبول ندارند ولی در مورد جبرهای اجتماعی به مفهوم «گورویچی» اتفاق نظر دارند. با فرض پذیرش اصالت، جامعه قانونمندی‏های ویژه‏ای خواهد داشت که منحصر به فرد و جدای از قانونمندی‏های افراد است. این قانونمندی‏ها از دیدگاه قرآن قابل شناخت است؛ قرآن دو روش «تطبیقی» و «تحلیلی» را برای شناخت جامعه راهنمایی می‏کند که در واقع به شیوه جامعه شناختی مهر صحت می‏گذارد. روش تحلیلی مبتنی بر روش تطبیقی است. با مقایسه جوامع می‏توان عناصر سازنده و مخرب را شناخت و با مدل‏های به دست آمده از روش تطبیقی، می‏توان به جامعه خاص پرداخت. سه الگوی روش تطبیقی، همزمان، در زمان و ترکیبی، نمونه‏هایی در قرآن دارند که سومی به وضوح در سوره شعرا منعکس است. سرگذشت قوم سبا نیز الگوی مناسبی از روش تحلیلی در قرآن می‏باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

درآمدی بر جامعه شناسی خانواده در قرآن

این نوشتار نگاهى گذرا به برخى از مباحث جامعه ‏شناسى خانواده دارد. موضوعات در این مقاله عبارتند از: تعریف خانواده، شکل‏ گیرى خانواده، انواع خانواده، انواع ازدواج، مقام زن، والدین، فرزندان حفظ کیان خانواده و معیارهاى انتخاب خانواده. در تعریف خانواده، نویسنده به خانواده گسترده متمایل است و در بحث شکل‏ گیرى خانواده، هرج و مرج جنسى را باور ندارد. خانواده چند همسرى، مرکب، زن سالار، گسترده از شکل‏ هاى...

متن کامل

مبانی جامعه شناسی مذهبی ماکس وبر

یکی از مهمترین مسائل روزگار ما‘ هم ا زنظر مطالعات علمی وهم ا زدیدگاه ملاحظات عملی‘ مسئله توسعه و عقب ماندگی است ‘ علیرغم گسترش فزاینده ادبیات معاصر در مورد این مسئله ‘ کشف و طرح علمی آن دست کم به اواسط قرن نوزدهم باز می گردد. بخش عمده ای از ادبیات معاصر درباره رشد وعقب ماندگی ‘ توضیح شکاف عمیق موجود د رجهان از این نظر را در عوامل برون مرزی و جهانی چون استعمار و استثمار جستجو می کند.بر اساس این ...

متن کامل

چیستی و چرایی کتاب های مبانی جامعه شناسی در ایران

The book of Principles of Sociology has a pivotal role in the process of teaching and education of sociology concepts. The study and analysis of the various aspects of The book of Principles of Sociology is performed within the framework of an independent and specialized domain entitled the sociology of the Book of Prinsiple of Sociology. The purpose of this article is to study the function a...

متن کامل

مبانی ادبی - زبان شناسی جری و تطبیق در تفسیر قرآن

تعمیم مفاهیم قرآنی و انطباق آنها درطول زمان بر شرایط و مصادیق جدید یکی از قواعد مهم تفسیری است که به جری و تطبیق شهرت دارد. اختصاص بخش مهمی از روایات تفسیری شیعه به این موضوع از یک طرف و نقدها و طعن‌های برخی مخالفان بر این گونه روایات از طرف دیگر و نیز ارتباط وثیق این مسئله با خاتمیت و جاودانگی قرآن، مبناشناسی و تحلیل درست این قاعده ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، مبانی...

متن کامل

جامعه شناسی ابعاد دینداری در آموزه های قرآن

هدف این مقاله استخراج ابعاد دینداری از آیات قرآن است که از طریق تحلیل محتوای کیفی و نظریه زمینه‌ای، میسر شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد ایمان و عمل صالح دو بعد اساسی دینداری‌اند و انسان با آن دو از قوه به فعل یا از نقص به کمال ارتقا می‌یابد. با درونی‌شدن بعد نظری دین، ایمان شکل می‌گیرد و ظاهر می‌شود و مبتنی بر آن، بعد دوم دینداری، یعنی عمل صالح، بروز می‌کند. رابطه‌ای تنگاتنگ و لازم و ملز...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسی

ناشر: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

ISSN

دوره 4

شماره سال چهارم - شماره پانزدهم - پاییز 80 2001

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023